De Bomenbank: van zaadje tot Toekomstboom

Wat is de Bomenbank precies?

“De Bomenbank is een bomenkwekerij in Berendrecht met een missie: bomen kweken vanuit het zaad  van bomen uit de stad. De focus is om inheemse soorten te kweken die beter aangepast zijn aan onze stedelijke omgeving.  We focussen hierbij op sterke bomen die goed gedijen in de stad, bomen die meer bestand blijken tegen ziektes én bomen met een emotionele waarde voor de Antwerpenaar. Uit dat zaad kweken we nieuwe bomen op, die uiteindelijk terechtkomen op pleinen of groenzones waar ze het verschil kunnen maken.”

Waarom werken jullie vooral met inheemse soorten?

Inheemse bomen zijn al eeuwenlang hier aanwezig. Ze zijn goed afgestemd op ons klimaat, onze bodem én op de lokale biodiversiteit. Zo’n boom is bijvoorbeeld de zomerlinde: een klassieke en geliefde boom waarvan je er vroeger op elk dorpsplein wel eentje kon vinden.

Zijn inheemse bomen altijd geschikt voor de stad?

“Niet altijd. Door klimaatverandering en de vele verharding in de stad, hebben veel inheemse soorten het vaak moeilijk.  Bovendien is elke boom anders. Sommige soorten – en zelfs individuele exemplaren – doen het beter dan andere. Daarom kijkt de Bomenbank naar bomen die al lang staan en het goed doen. Denk maar aan de gekende oude beuk aan de Sint-Willebrorduskerk van Berchem.”

Wat is het verschil met klassieke kwekerijen?

“Wij gaan aan de slag met specifiek geselecteerd lokaal zaad en kweken onze bomen op een meer natuurlijke manier. Ze krijgen de vrijheid om te groeien volgens hun natuur. Zo worden ze bijvoorbeeld niet systematisch gesnoeid. Daardoor hebben ze vaak grotere kruinen en een breder wortelstel. 
Maar deze bomen kunnen we niet overal in het straatbeeld inzetten. Omdat hun wortels en takken niet worden ingeperkt tijdens het groeiproces zijn ze niet alleen groter, maar ook moeilijker te vervoeren en vragen ze extra veel ruimte op de plaats waar ze uiteindelijk geplant worden. Dat lukt niet in een gewoon plantvak, maar mits de nodige ruimte kunnen ze uitgroeien tot bomen die de generaties overleven.”

Hoe zorgen jullie ervoor dat bomen goed groeien in de stad?

“Een boom heeft een aantal essentiële zaken nodig om goed te kunnen groeien: voedingsstoffen, water, een losse bodem en vooral ruimte. Zowel bovengronds als ondergronds. Waar mogelijk, proberen we dit zo veel mogelijk te voorzien. Daarom opteren we waar mogelijk altijd voor een open plantvak zodat het regenwater en de voedingsstoffen uit bladval in de grond kunnen dringen. Als dat niet kan, bijvoorbeeld op een plein waar er wekelijks markt is, dan verkiezen we om ondergronds een speciale constructie te voorzien. Zo hebben we bijvoorbeeld hier op de Graanmarkt, speciale kratten onder de grond gestoken die de druk van de bestrating beter verdelen. De bomen kregen ook extra voeding. Het is altijd een evenwicht zoeken tussen wat de bomen nodig hebben en wat er mogelijk is  . Maar het streefdoel is om bomen zo veel mogelijk te laten uitgroeien tot volwassen bomen en waar het kan ‘Toekomstbomen’ te planten.” 

Wat zijn Toekomstbomen?

“Dat zijn bomen die meer dan 20 meter hoog worden en de ruimte krijgen om meer dan 100 jaar te kunnen  groeien. Hoe ouder en groter een boom wordt, hoe waardevoller hij is. Grote bomen geven meer schaduw en de nodige verkoeling op hete dagen. Ze zorgen voor meer biodiversiteit en slaan meer CO₂ op. Zo draagt elke boom bij aan een beter klimaat én een leefbare woonomgeving.”