Het voormalige politiekantoor van Berchem biedt tegenwoordig plaats aan een 60-tal appartementen rond een gemeenschappelijke binnentuin. De tuin heeft duidelijke paden en een verfrissende waterpartij. Toch wensten de bewoners de tuin uitdagender te maken. Ze contacteerden Wim Peters van Terrein+ in 2019 en gingen met hem in zee om ook hier in de binnenstad de natuur alle kansen te bieden.

Samen met de bewoners

Wim: “Via Posthof Buurtwerk kreeg ik de vraag om een offerte op te maken voor het begeleiden van de bewoners van Nieuw Berchem met hun tuin. Voor mij is het belangrijk dat alle bewoners de veranderingen in hun tuin zien zitten. Stefanie, één van de geëngageerde bewoners, ontving me en hielp me mee de bewoners te bevragen.”

“Het werd me al snel duidelijk dat het echt de bedoeling was om naar een natuur-inclusieve tuin te evolueren. In dit type tuin krijgt alle natuur de kans om zich te ontwikkelen. Zo zal ik soorten die van naburige tuinen of groendaken komen aanwaaien niet onmiddellijk verwijderen, maar geef ik ze een kans in het ontwerp. Zo verhogen we hier de soortenrijkdom.”

(lees verder onder de afbeeldingen)

Nadat Wim het plan voor de tuin uittekende, ging hij samen met de bewoners aan de slag.

Wim: “Om de kosten te drukken hielpen verschillende enthousiaste bewoners mee aan de tuin. Naast het basisplan kwam er ook een gemeenschappelijke compostplek voor de bewoners, zodat de tuin ook een kringlooptuin kan zijn, werden er in de waterpartij groepjes planten voorzien en kwamen er heel wat jonge bomen bij. De graszones maaien we heel uitzonderlijk, zodat de wilde bloemen daar hun ding kunnen doen.”

Parkingdak

Een van de grootste uitdaging om hier een tuin te ontwerpen is het feit dat de binnenruimte op het dak van de parking ligt. Je kan dus niet onbegrensd rekenen op volle grond.

Wim: “Aanvankelijk bestond de tuin slechts uit verschillende soorten siergrassen in een dikke substraatlaag. Ook de ventilatiebuizen van de parking, die verwerkt zijn in de verhoogde bloembakken met zitbanken vormen een uitdaging. Je kan daar niet alles planten, maar door met klimplanten en bomen op de zijkanten van de tuin te werken en door soortenrijke grassen of klavers en lage planten te voorzien in de grasperken en de bloembakken, krijg je al een veel gevarieerder beeld.” 

“In mijn ontwerp voorzag ik paadjes doorheen de nieuwe beplanting. Die perken zijn dus niet louter voor het uitzicht, maar ze nodigen de bewoners uit om meer gebruik te maken van hun tuin. Door niet gewoon over de verharding naar hun voordeur te gaan, maar langs de paden ontdekken ze elke keer nieuwe planten. Elk seizoen geeft immers een eigen beeld aan de tuin.”

(lees verder onder de afbeeldingen)

Uitkijken naar nieuwe soorten én dieren

Door de natuur volop de kans te geven om zich te ontwikkelen, merk je niet enkel nieuwe planten, maar ook andere diersoorten.

Wim: “Uiteraard voorzag ik bloeiende planten, zodat ook insecten volop aan hun trekken komen in de tuin. Sommige soorten zaaiden zich zelf flink uit, bijvoorbeeld venkel en kogeldistel. Andere soorten vestigden zich door successie, zoals brem, boswilg maar ook borstelkrans (van een nabij liggend groendak) en spoorbloem vind je nu in de tuin. De aanwezigheid van de zwarte roodstaart en tal van insecten bewijzen me dat we op de goede weg zijn. En wie weet komt er ooit een egel in de takkenril huizen.”

Onder de tuin zijn twee regenwaterputten voorzien van 20 m³, samen goed dus voor een opslag van 40.000 liter die in droge periodes gebruikt wordt om het waterelement bij te vullen of te planten te sproeien.
Meer informatie over de tuin is te vinden op de site van Landelijke Gilden.

Zelf aan de slag?

Ontdek deze tuin en andere tuinen tijdens Open Tuinendag op 25 mei.
Boek die dag zeker een lezing of bomenadvies in het EcoHuis of doe inspiratie op in de EcoTuin. Je merkt daar dat een kringlooptuin in de stad eenvoudiger is dan je denkt.

Voel je de groene vingers al kriebelen? Je kan dankzij de stad rekenen op een gratis Tegelservice als je 2 tot 10 m² gaat ontharden. Of een Klimaatpremie als je het groter wil aanpakken.

Heb je nog vragen, stel ze gerust!